• Gợi ý từ khóa:
  • Gel dưỡng da Creal, Túi giặt magchan, Enzyme Fucoidan Kaicho...

DU LỊCH SINGAPORE, NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT

  1. THỦ TỤC NHẬP CẢNH


Vì cùng nằm trong khối nước ASEAN nên Singapore là một trong những nước miễn visa cho du khách Việt Nam. Tuy nhiên, nếu muốn nhập cảnh ở quốc đảo sư tử bạn phải có hộ chiếu còn ít nhất 6 tháng sử dụng.

Để tăng thêm độ tin cậy, bạn cần có bảng lịch trình và dự trù kinh phí khi hải quan hỏi đến. Cách tốt nhất là bạn lập bảng liệt kê những nơi bạn sẽ đến, những hoạt động tham quan, du lịch và vui chơi bạn sẽ tham gia,…từ ngày đầu tiên đến ngày kết thúc hành trình. Đồng thời, bên cạnh những hoạt động bạn cần ghi rõ chi phí dự tính như tiền ăn, ở, vé tham quan, vé đi MRT…

Khi làm thủ tục nhập cảnh Singapore, nếu bạn không xuất trình được vé chiều về thì chắc chắn bạn sẽ phải ngậm ngùi mà quay lại Việt Nam nên điều cần thiết nhất là phải có vé máy bay khứ hồi để chứng minh bạn đến Singapore chỉ để du lịch.

Để tăng thêm phần tin cậy, bạn có thể trình địa chỉ khách sạn đã đặt tại Singapore qua những trang web nổi tiếng như Agoda, Booking,...

Khi hoàn tất thủ tục đặt phòng trực tuyến, các trang này đều gửi đến bạn một thư điện tử xác nhận, bao gồm mã đặt chỗ, thời gian lưu trú, giá tiền, tên khách, thông tin liên lạc khách sạn. Bạn nên nhớ hoặc in những thông tin này ra để trả lời chính xác khi bị hải quan Singapore hỏi lúc làm thủ tục nhập cảnh hoặc khi cần điền vào phiếu nhập cảnh.

Trước ngày khởi hành, bạn cần in và công chứng (nếu cần) các loại giấy tờ quan trọng như: Chứng minh thư, hộ chiếu, giấy chứng nhận vé bay khứ hồi, thư điện tử đặt phòng trực tuyến, bảng thống kê lịch trình chi tiết, giấy chứng nhận khả năng tài chính,…để đề phòng trường hợp hải quan Singapore hỏi đến và yêu cầu bạn xuất trình. 

Theo quy định của Luật quản lý ngoại hối Việt Nam, bạn không được mang quá 5.000USD và 15.000.000VNĐ khi xuất cảnh, riêng các loại thẻ thì có thể mang thoải mái. Chỉ cần có 1.000-2.000SGD là bạn đã được chấp nhận nhập cảnh ở Singapore rồi.

Tờ khai nhập cảnh là thủ tục bạn sẽ phải nộp cho hải quan Singapore khi qua cổng nhập cảnh, vì thế bạn nên cẩn thận khi điền thông tin cá nhân vào tờ khai này, nhất là các bạn nữ.
Bạn phải tự lấy nó ở quầy thông tin tại sân bay Việt Nam hoặc sân bay Singapore. Nên lấy giấy này ở sân bay Việt Nam và hoàn thành nó trên máy bay để tránh mất thời gian và gặp nhiều khó khăn nếu để đến sân bay Singapore rồi mới làm.

Quần áo chỉnh tề cũng là một lợi thế cho bất kỳ ai muốn nhập cảnh Singapore một cách dễ dàng.

  1. DI CHUYỂN VIỆT NAM - SINGAPORE

Singapore's travel map

Các hãng hàng không giá rẻ bay từ Việt Nam đến Singapore được ưa chuộng nhất hiện nay là Tiger Airways, Jetstar, Lion Air với các chuyến bay thẳng Hà Nội – Singapore hoặc TP. HCM – Singapore. Thời gian đặt vé tốt nhất là hai tuần trước ngày khởi hành, hoặc khi có đợt khuyến mãi, giá vé sẽ giảm xuống rất rẻ, nhưng nên nhớ kiểm tra lại thuế và các loại phí.

Hiện tại, với Jetstar bạn sẽ hạ cánh ngay tại nhà ga số 1, rất thuận tiện cho việc di chuyển vào thành phố bằng tàu điện ngầm (MRT). Tiger Airways cũng sẽ hạ cánh tại cụm nhà ga chính.

Từ sân bay về khách sạn phương tiện rẻ nhất là tàu điện ngầm (nhưng chỉ có trước 23h00 đêm), lúc đó bạn chỉ có thể chọn xe bus (ở nhà ga số 2), xe hàng không Airport Shuttle (sẽ đưa bạn đến tận cổng khách sạn) hoặc taxi (đắt nhất).

Hệ thống xe bus và MRT (tàu điện ngầm) tại Singapore được xếp vào hàng xuất sắc với cách bố trí các điểm dừng, đón trả khách cực kỳ hợp lý. Chỉ cần bước lên tàu điện ngầm hay bus, bạn gần như có thể đến được mọi điểm du lịch nổi tiếng nhất tại đảo quốc sư tử. Riêng với MRT, ở Sing có 3 tuyến chính: tuyến màu đỏ (North South), màu tím (North East), màu xanh (East West), tên của những tuyến này là hướng chạy của tàu. Và để đi MRT thuận tiện, bạn cần có bản đồ MRT. Bản đồ này có ở Changi airport. Bạn có thể hỏi bất cứ người Sing nào có mặt ở MRT, họ luôn sẵn sàng giúp đỡ bạn.

 Lưu ý khi đi MRT là:

  • Tên trạm: gồm chữ viết tắt của tên tuyến và số thứ tự của trạm.
  • Tên hướng: tên trạm cuối cùng của tuyến sẽ được đặt cho tên hướng.
  • Trạm chuyển tuyến (interchange): có một số trạm là trạm trung chuyển giữa tuyến màu xanh và màu đỏ, màu đỏ và màu tím, màu tím và màu xanh.

Bạn sắp xếp chúng thành những line cùng màu để tiện cho đoạn đường đi sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian và tiền bạc. Những phương tiện công cộng sẽ dừng hoạt động vào lúc 11h đối với MRT và 12h đối với bus cho nên bạn phải tranh thủ và sắp xếp thời gian hợp lý để tránh trường hợp phải về bằng Taxi vào buổi tối sẽ bị tính phí gấp đôi.

Để tránh phải xếp hàng chờ đợi mua vé mỗi khi chuẩn bị lên MRT, bạn có thể mua sẵn thẻ EZ Link. Thẻ có thời hạn sử dụng 5 năm, giá S$15 (khoảng 247.000 VND) trong đó S$5 giá trị thẻ, S$3 là tiền thế chân được hoàn khi bạn trả lại thẻ và S$7 là tiền bạn có thể dùng để đi lại. Bạn được nạp tiền vào thẻ tùy thích, bạn nên mua một vé điện tử của EZ-link có bán tại các ga tàu nằm dưới sân bay. Thẻ được sử dụng nhiều lần, cho nhiều loại phương tiện kể cả MRT, bus và monorail (một loại tàu điện ra đảo Sentosa), giúp việc di chuyển tiết kiệm hơn rất nhiều so với taxi.

Nếu mua vé tàu điện ngầm bằng tiền mặt, bạn phải tự mua vé ở máy bán vé tự động. Máy tự động chấp nhận tất cả các lọai tiền cắc, còn tiền giấy thì giá trị cao nhất là tờ S$10. Nếu trong túi bạn toàn tiền S$50 thì bạn hãy liên hệ quầy Passenger Service để đổi tiền lẻ. Để mua vé bạn làm như sau:


- Chọn Buy standard ticket

- Chọn tên trạm bạn muốn đến (dùng tay nhấn vào tên trạm trên bản đồ MRT hiển thị trên màn hình)

- Nếu bạn mua 1 vé thì bạn bỏ tiền cắc hoặc tiền giấy vào máy theo đúng giá trị mà máy thông báo cho bạn. Trường hợp bạn trả nhiều hơn tiền vé bạn cần trả thì máy sẽ thối lại tiền cho bạn.

- Nếu bạn mua nhiều vé cho nhiều người thì bạn chọn more ticket và chọn số lượng vé bạn muốn mua. Sau đó bỏ tiền vào máy

- Khi bạn bỏ đủ tiền vào máy thì máy sẽ xuất thẻ (nhựa) cho bạn và bạn kiểm tra lại số lượng thẻ và tiền thối có đúng không. Nếu không đúng thì bạn liên hệ Passenger Service để được giúp đỡ. Máy luôn in 1 biên lai khi bạn mua vé. Nhớ giữ thẻ nhựa trong suốt hành trình của mình. Giữ vé vì có thể trả lại và nhận lại S$1 tại máy mua vé tự động. Nếu không có nhiều thời gian và phải di chuyển nhiều, bạn nên cân nhắc hai lựa chọn sau đây:

1- Mua vé xe bus Hop-on hop-off: Đi tour quanh thành phố với 22 điểm dừng chân là các thắng cảnh, khu vui chơi, mua sắm nổi tiếng nhất Singapore. Trong vòng 24 tiếng bạn có thể tự lên kế hoạch cho chuyến đi của mình và dừng ở những nơi bạn muốn. Giá vé một ngày là S$12.

2- Mua thẻ The Singapore Tourist Pass: Dùng thỏa thích các phương tiện MRT, LRT hay bus thường trong khoảng thời gian và mức phí cố định. Có 3 lựa chọn cho khách là S$20 (1 ngày), S$26 (2 ngày), S$30 (3 ngày). Trong đó có khoảng thế chân 8 – 10 S$ được trả lại sau hành trình của bạn.

Singapore là có thể dễ dàng di chuyển bằng phương tiện này, hoặc sử dụng bản đồ offline trên điện thoại và để chế độ hiển thị phương tiện công cộng (public transport). Một số trạm tàu điện quan trọng các bạn nên ghi nhớ:

  • EW4 Tanah Merah: đây là trạm thứ 2 tính từ sân bay Changi, khi đi từ sân bay vào thành phố bạn phải xuống ở trạm này để đổi tàu.
  • NE7 Little India: trạm này gần khu Tiểu Ấn
  • EW12 Bugis: muốn tham quan khu phố Arab, Haji Lane thì các bạn hãy xuống ở trạm này.
  • DT2 Bay Front: Từ trạm này bạn có thể đi bộ tới khu vườn nhân tạo Garden by the Bay, khách sạn Marina Sand Bay, nhà hát sầu riêng hay đi dạo ngắm những tòa cao ốc bên vịnh Marina.
  • NE4 China Town: gần khu phố Tàu
  • NE5 Clarke Quay: khu vực ven sông Singapore, điểm vui chơi, ăn uống nhộn nhịp nhất ở thành phố này về đêm
  • NE1 Harbour Front: trạm này ngay dưới chân trung tâm thương mại Vivo City, đây cũng là điểm bắt đầu của đường ra đảo Sentosa và các tàu du lịch ở Singapore.
  • NS22 Orchard: trung tâm mua sắm lớn nhất ở Singapore
  • CC19 Botanic Garden: khu vườn sinh thái, di sản thế giới duy nhất của Singapore

Ngoài ra tùy vào nhu cầu và các điểm đến của bản thân, các bạn có thể tự lên cho mình một lịch trình thuận tiện nhất.

  1. NHỮNG ĐỊA ĐIỂM DU LỊCH NỔI TIẾNG Ở SINGAPORE

Vịnh Marina là nơi tập trung những biểu tượng của đảo quốc sư tử như tượng Merlion, Garden by the Bay, khách sạn Marina Sand Bay,… Hãy dành thời gian tới nơi này vào buổi chiều tối để cảm nhận được những nét nổi bật nhất của đất nước Singapore. Các bạn có thể dạo bộ để thưởng thức vẻ đẹp vừa hiện đại lại bình yên ở Singapore.

Đặc biệt Garden by the Bay hoàn toàn miễn phí tham quan (chỉ mất phí khi leo lên cầu thang nối giữa các cây nhân tạo, giá vé 8$ Sing, bạn lưu ý giờ bán vé muộn nhất là trước 20h00, sau giờ này là ngừng bán vé). Nếu không kịp mua vé, bạn có thể ngồi phía dưới, hoặc nằm, và thưởng ngoạn buổi biểu diễn Ánh Sáng kết hợp với Âm nhạc tại Garden by the bay. Mình khuyên các bạn phải tới đây đấy nhé.


Cách nhanh nhất, thuận tiện nhất, rẻ nhất là bạn đi Tàu điện ngầm, chi phí khoảng 0.79$. Bạn bắt tàu điện ngầm tại Bayfront, sau đó đi line Xanh Dương (Downtown line DT16), sau khi tàu dừng 3 chặng thì xuống tại Ga Chinatown (DT19), sau đó đi bộ 1 đoạn thì tới Chinatown Complex.

Sau khi dạo quanh China Town đi tiếp tàu điện về khu Clarke Quay, Clarke Quay cũng là nơi đông vui nhộn nhịp nhất ở Singapore về đêm với những hàng quán nằm dọc bờ sông. Tới đây bạn có thể thưởng thức đồ uống nhẹ với giá khoảng 5$, bia ở Singapore bị hạn chế nên đắt đỏ hơn.

Sentosa là hòn đảo lớn thứ 3 ở Singapore và là một điểm đến thu hút rất đông khách du lịch. Để khám phá hết hòn đảo này bạn nên dành một buổi sáng hoặc chiều. Từ Clarke Quay đi tàu điện tới Harbour Front, tranh thủ ngắm nghía vài mặt hàng ở trung tâm thương mại Vivo City. Từ đây có tàu điện monorail, cáp treo và cả xe bus để sang đảo Sentosa tuy nhiên giá khá cao, trong khi đó đi bộ qua cầu Broadwalk chỉ vài trăm mét và miễn phí cũng có thể dễ dàng tới được Sentosa.

  • Chi phí đi tàu điện Monorail : 4$ / lượt
  • Cáp treo khứ hồi, người lớn 33$, trẻ em 22$
  • Đi bộ vào Sentosa, miễn phí qua cầu Broadwalk đến 2015. Giờ chắc mất phí 1$ rồi.

Ở Sentosa có rất nhiều khu vui chơi trong đó nổi tiếng nhất là Universal, theo kinh nghiệm thì các bạn nên mua vé trước ở trên mạng, vừa rẻ hơn lại không phải xếp hàng.

Free stock photo of sea, landscape, nature, sky

Đặc biệt khi bạn đã đặt chân lên đảo Sentosa thì bạn được sử dụng các phương tiện công cộng hoàn toàn miễn phí (kể cả khi bạn đi về Harbour Front bằng tàu điện). Trên đảo có 3 trạm tàu điện: trạm 1 gần Universal, trạm 2 gần tượng sư tử và trạm 3 gần bãi biển.

Bữa tối thì mình quyết định ăn sang trọng hơn với món cua sốt ớt ở Red House Seafood, số 60 Robertson Quay, đi bộ từ khách sạn của mình khoảng 1,5km, giá 40S$ cho 1 suất ăn.

Botanic Garden là di sản thế giới duy nhất của Singapore, một khu vườn sinh thái rộng lớn và rất tuyệt vời cho những ai muốn tìm cảm giác thư thái ở Singapore.

Buổi chiều mình đi thăm khu tiểu Ấn và Arab Street. Hãy đến Haji Lane, một con phố đầy thú vị và cá tính ở Singapore!

Từ Arab Street đi ra trạm Bugis để tới sân bay Changi.

Về mua sắm thì về cơ bản mình thấy đồ ở đây đắt hơn ở Việt Nam trừ một số mặt hàng điện tử. Tuy nhiên khi mua sắm ở Singapore bạn sẽ được hoàn thuế khoảng 5% (theo luật là 7%) và ở đây cũng có những khu phố bán đồ handmade rất cá tính cho du khách.

Gợi ý cho bạn lịch trình 5 ngaỳ 4 đêm Singapore – Malaysia nhé:

Ngày 1:

Tới Singapore thăm quan quanh vịnh Marina, công viên sư tử Merlion
Ăn trưa tại food court trong trung tâm thương mại Marina Bay Sands
Chiều thăm quan Garden by the Bay
Tối ăn uống ở Maxwell
Đêm chơi ở Clarke Quay

Ngày 2:

Sáng chơi USS Universal
Ăn trưa tại nhà hàng trong USS
Chiều chơi thủy cung hoặc công viên nước
Ăn tối tại nhà hàng Good Old Days trên đảo Sentosa
Tối xem nhạc nước
Bắt xe bus đêm đi KL

Ngày 3:

Đi tour thăm Putrajaya
Ăn trưa ở Putra Sentral
Chiều về lại KL đi chơi China Town
Tối chơi ở KLCC, tháp Đôi
Ăn uống ở KLCC

Ngày 4:

Đi tour động Batu (hoặc cao nguyên Genting)
Ăn theo tour
Chiều tối về lại Bukit Bintang mua sắm, ăn uống

 

Gợi ý lịch trình 3 ngày 2 đêm ở Singapore
Ngày 1: tới Singapore, chiều tối đi vịnh Marina bay, tượng nhân sư và Garden by the bay.

Tối ăn uống ở Maxwell
Đêm chơi ở Clarke Quay
Ngày 2: 1 ngày chơi đảo Sentosa – USS – Sea Aquarium – Nhạc nước

Ngày 3: Bay về

 

  1. ĐẶT KHÁCH SẠN

Một số khách sạn được các bạn đi về comments tốt

  • Sleepy Sam: 25-28SGD/night, sạch sẽ, gần Bugis MRT,có ăn sáng free,wifi
  • Tresor Tavern: giá rẻ hơn một chút, nhưng good, gần Farrer Park MRT và Lavender MRT.
  • Khách sạn Beach hotel gần Bugis MRT Station, ở được và tiện đi lại, ăn uống. Book ở nhà thì 100 SGD/standard room/night, sang Sing book ở sân bay có 80 SGD. Ngay dưới chân cái khách sạn Beach Hotel ấy là phố lẩu của Sing. Ngoài ra cách vài chục mét có một hàng chè của Sing khá ngon.
  • Khách sạn Value Thompson phòng bé nhưng tiện nghi. Nhân viên chuyên nghiệp vô cùng. Cách MRT Novena 2 trạm xe bus. Xung quanh có 3 trạm bus, tiện đi đứng. Đồ ăn bán khu xung quanh Khách sạn thì đầy, chỉ có buổi tối thì ít đi 1 tí. 
  • Khách sạn giá phải chăng, ở ngay trung tâm, tiện đi lại thì book chuỗi khách sạn 81 ở Bugis.
  • Khách Sạn 81 Star ở Lorong 18 Geylang giá là 40USD/đêm tương đương khoảng 53SGD. Phòng đủ rộng, đầy đủ nước nóng để uống trà, ăn mì tôm, toilet cũng đủ rộng để tắm thoải mái và có khăn tắm, bàn chải cho mình.
  • Nếu ở Chinatown thì bạn có thể tham khảo khách sạn Hotel 81 Chinatown, cùng chuỗi khách sạn 81, giá hợp lý và dịch vụ ok.
  • SEA Hotel (seahotel.com.sg). Phòng hơi cũ một chút nhưng sạch sẽ, rất gần Bugis MRT, Bugis Juntions
  • Khách sạn giá tốt $109, 33 Middle Road Hotel Frangce phòng sạch sẽ khu vực này an ninh ngay Bugis Juntion, ngay đây nếu bạn muốn đi ra center Shopping Orchard đi xe bus cũng dễ tuyến xe số 7 & 175 tốn $1.
  • The inn crowd: Giá phòng private cho 2 người là 58S$/ngày (include breakfast), địa điểm thì tốt không kém ABC là mấy, đi bộ ra Burgis MRT Station mất tầm 6,7ph   http://www.the-inncrowd.com/ Đặt Inn Crowd Hostel thì nhớ mail bảo là mình muốn ở trụ sở chính của và yêu cầu nó giữ phòng ở đấy cho mình.
  • Tekka Hotel22 Belilios Lane Singapore
  • Value Hotel Balestier– 218 Balestier Rd.
  1. ĂN UỐNG TẠI SINGAPORE

Về cơ bản, ẩm thực Singapore nổi bật với hai nền ẩm thực là Hoa và Ấn. Theo nhận định của nhiều du khách từng đến, hương vị của các món ăn ở đây không quá khác so với các nhà hàng trong nước. Những điểm tham gia quan thông thường giá đồ ăn bên trong sẽ tương đối cao nên bạn có thể mang theo sandwich, snack và nước uống để tránh lãng phí tiền. Vì thế, nếu du lịch bụi 100%, nghĩa là tiết kiệm tối đa, bạn có thể kết hợp thực đơn sáng mì gói (mang theo từ Việt Nam), trưa thức ăn nhanh (khoảng 3 – 7 SGD), tối thưởng thức một số món ở China Town, cháo ếch.

Thức ăn đường phố, hay bán tại các khu Hawker center hay Food court sẽ là lựa chọn lý tưởng đầu tiên nếu bạn muốn ăn rẻ ở đất nước đắt đỏ này. Hawker center là một dạng như khu bán hàng rong, nơi bạn có thể tìm thẩy rất nhiều món ăn địa phương từ các quầy hàng. Các Hawker centers nổi tiếng là Lau Pa Sat và Newton. Còn Food court thường bán nhiều món Tây hơn và khách tự phục vụ là chính. Food court thường được tìm thấy ở các khu mua sắm lớn như Vivo và Orchard.

Thức ăn rẻ nhất và ngon nhất ở Singapore đến từ những khu ăn uống và trung tâm hàng rong. Các nơi đó rất sạch sẽ, bán rất nhiều loại thức ăn khác nhau, mở cửa đến khuya và gần như tất cả các món đều có giá dưới 5 $(Sing). Hãy bắt đầu một ngày mới với bữa sáng ấm bụng với cơm nasi lemak hoặc một suất bánh mì nướng (trứng luộc mềm, bánh mì nướng Kaya, và cà phê) – có giá chỉ khoảng $3 cho mỗi phần.

Nếu bạn quá muốn đến ăn nhà hàng, hãy kiểm tra xem họ có phần ăn trưa không. Vào các ngày trong tuần, từ 12:00-14:00, rất nhiều nhà hàng có bán súp, bữa chính, tráng miệng và cả đồ uống chỉ với giá dưới $15. Hãy nhớ thật kĩ rằng các giá cả trong menu của Singapore đều có giá + – 7% thuế và 10% dịch vụ sẽ tự động được cộng thêm vào hoá đơn.

Trường hợp “rủng rỉnh” tiền bạc, danh sách các món bạn không nên bỏ qua ở đây gồm: cua sốt ớt (chilli crab) hoặc cua sốt tiêu (pepper crab) tại nhà hàng No Sign Board (nằm ở lầu 3 của Vivo City, hoặc tầng trệt của Esplanade hall). Sushi tại nhà hàng Sushi Tei nằm ở lầu 2 của Vivo City. Kem Hagen Dazz: lầu 2 của Vivo City. Cháo ếch khu GeyLang. Các món ấn Độ trêm đường Dunlop. Các món Arab trên đường Arab.

Nếu uống nước máy ở các vòi ghi chữ tap water, bạn sẽ tiết kiệm một số tiền không nhỏ. Lưu ý luôn mang theo một chai nhỏ, sạch để đựng nước. Hãy cho gan của bạn một bữa nghỉ ngơi vì thức uống có cồn của Singapore bị đánh thuế rất cao. Ở một siêu thị hay một khu hàng rong, một chai Tiger lớn có giá khoảng $5, nhưng trong một nightclub hoặc quán bar một chai nhỏ cũng có thể có giá đến $10, và $12 cho một ly thức uống pha. Một số quán có nhiều chương trình khuyến mãi trong tuần và các giờ vàng khi thức uống thường được bán “mua 1 tặng 1”. Siêu thị cũng bán những chai rượu Australia thông thường với giá khoảng S$25m. Nếu bạn đi máy bay đến Singapore, bạn cũng có thể mua một chai rượu miễn thuế với giá thấp hơn trong thành phố đến 60% (ví dụ một chai vodka Smirnoff 1 lít có giá S$20 tại sân bay, nhưng một chai 750ml lại có giá đến S$65 trong thành phố).

 Nguồn: Tổng hợp từ nhiều nguồn

Tag: đẹp da, mỹ phẩm Nhật, mỹ phẩm nội địa Nhật , giảm cân an toàn, giảm cân, gel dưỡng da, kem dưỡng da, sữa dưỡng da

Bình luận

Bình luận của bạn sẽ được duyệt trước khi đăng lên
Jaly Trading Co., ltd.
Jaly Trading Co., ltd.
Không có sản phẩm nào trong giỏ hàng của bạn

Không có sản phẩm nào trong giỏ hàng của bạn