HIỂU ĐÚNG VỀ VITAMIN A TRONG VIỆC CHỐNG LÃO HÓA VÀ ĐIỀU TRỊ MỤN

Hello cả nhà, JALY trở lại rồi đây. Bài viết này hơi khô khan, nên mọi người chuẩn bị một ly nước bên cạnh, khô tới đâu, uống nước tới đó nha :p
Các bài viết trước JALY tập trung vào các vấn đề về da, hôm nay chúng ta sẽ chuyển sang một chủ đề về thành phần nha. Mở đầu cho seri này sẽ là VITAMIN A - RETINOIDS. Bài viết này dành cho những bạn đã và chưa biết về Vitamin A và đặc biệt dành cho những bạn quan tâm đến 2 vấn đề:
- Trị mụn.
- Chống lão hóa da.
Hẳn mọi người đã nghe về công dụng "thần thánh" của Retinoids, em ấy được xem như một phát kiến lớn của công nghệ làm đẹp, nhiều chuyên gia nhận định cho thấy Retinoids là đỉnh của đỉnh của đỉnh đặc biệt trong vai trò chống lão hóa và điều trị mụn. Thực chất thì đây là một gã khó chơi, lắm tài nhiều tật và không phải ai cũng có thể cưa đổ gã được. 
JALY điểm sơ qua tác dụng của em ấy cho bài viết có hệ thống nhé.
CÔNG DỤNG CHUNG CỦA VITAMIN A - RETINOIDS
Năm 1931, giải Nobel được trao cho Karrer et al vì xác định được cấu trúc của retinol. Mười hai năm sau, retinol đã tổng hợp thành công trong phòng thí nghiệm và nhanh chóng được thương mại, trở thành một hoạt chất nổi tiếng.

- Bảo vệ da tránh tác động của mặt trời.
* Giải thích cơ chế: Tia UV gây ra sự tổng hợp một số ezyme metalloprotease phân giải protein, làm giảm collagen (một loại protein), khiến da chảy xệ. Vitamin A có tác dụng ức chế hiểu quả việc sản sinh ezyme này, giảm hẳn sự phân giải collagen từ 50-80% => Bảo tồn collagen, ngăn ngừa sự tổn hại của UV.

- Cải thiện rõ rệt vấn đề lão hóa 
* Giải thích cơ chế: Vitamin A giúp giảm thiểu men ly giải collagen, tăng sợi nguyên bào, tăng quá trình tổng hợp collagen. Làm tăng Glycosamingly, procollagen I trong da, đảm bảo lượng collagen và độ đàn hồi của da, cải thiện rõ rệt các vấn đề lão hóa

- Điều trị mụn:
* Giải thích cơ chế: 
Yếu tố hình thành mụn: tăng tiết bã nhờn quá mức, sự phát triển mạnh mẽ của tế bào sừng, sự xâm nhập của vi khuẩn dẫn đến các phản ứng viêm và miễn dịch. Nói thêm một xíu về phản ứng viêm và miễn dịch nha (khúc này nhiều chuyện nên nói thêm, biết đâu tốt cho những bạn bị mụn :)) Khi có sự xâm lấn của vi khuẩn, các tế bào máu bạch cầu sẽ như công an phường giữ trật tự tới bắt kẻ gây rối (P.acnes), nhưng kẻ gây rối này cứng đầu chống lại, bạch cầu chống vi khuẩn, 2 bên xảy ra xô xát gây ra phản ứng viêm, đó là cơ chế miễn dịch, tự bảo vệ của da. 
Vitamin A sẽ ảnh hưởng đến sự tăng sinh và biệt hóa các tế bào sừng, đẩy mạnh sự bong ra của các tế bào sừng, dẫn đến sự trục xuất/loại bỏ các cồi mụn trưởng thành và ức chế hình thành các cồi mụn nhỏ. Retinoids cũng có tác dụng chống sưng tấy, kháng khuẩn nên rất hữu hiệu trong việc trị mụn.

Mặc dù công dụng ưu việt nhưng Retinoids cũng là "một gã hung hăng" có thể gây nhiều tác dụng phụ không mong muốn cho da và sức khỏe như gây nhạy cảm, bỏng rát, khô da, ngộ độc gan, tăng mỡ trong máu, đau xương khớp, do isotretionin hủy chất khoáng xương, giảm độ dày xương, đóng sớm đầu xương, gây trầm cảm...
Trong annex 2015 của Hiệp định Mỹ phẩm Asean cấm sử dụng Tretinoin/retinoid acid và các dẫn xuất của nó trong mỹ phẩm. Nghĩa là ở Việt Nam không ai được phép bào chế mỹ phẩm chứa Tretinoin, retinoid acid và các dẫn xuất của nó.
Còn trong dược nó vẫn được sử dụng. Dược sĩ thì sẽ có quyền bào chế dược chứa Tretinoin/retinoid acid và các dẫn xuất của nó theo quy định của pháp luật.

CƠ CHẾ VÀ TÁC DỤNG CỤ THỂ: 
(Các blogger beauty đã viết về Retinoids khá nhiều rồi, mọi người có thể tìm đọc hơn, mình chỉ nêu ra các điểm sáng nhất quyết phải nói và bổ sung nhưng cái mới hơn 1 xíu mà mình đọc được) 
Tác dụng theo hướng tăng dần thế này: ester --> alcol --> aldehyde --> acid
Retinyl palmiate là ester
Retinol là dạng alcol
Retinal là dạng aldehyde
Retinoid acid là dạng acid

Trong cuốn cosmetic dermatology principles and practice bà Baumann có nói về các thế hệ retinoids này: 
The newer generation retinoids destined for dermatologic use have been designed to reduce side effects.
Các retinoids thế hệ mới dành cho việc sử dụng da liễu đã được được thiết kế để giảm tác dụng phụ. 

Cụ thể về mức độ của các dẫn xuất: 
Retinyl palmiate < Retinol < Retinaldehyde < Retinoic Acid/ Tretinoin (Retin - A )- phải có sự kê toa của bác sĩ (ở nước ngoài, VN mình thì tự dùng lọan lên) - mạnh hơn Retinol khoảng 20 lần (tỉ lệ sử dụng 0,025 (nồng độ thấp nhất) - 0,5 - 0,1 (nông độ cao nhất)) < Isotretionin (Dạng uống là chủ yếu) (Chắc chắn phải có sự kê toa, thăm khám của bác sĩ).

CƠ CHẾ HOẠT ĐỘNG CHUNG: Chuyển hóa. Tất cả các dạng khi đi vào da mục đích cuối cùng đều chuyển thành dạng acid. Con đuờng đi mà càng dài thì họat lực nó càng yếu dần. 
Ví dụ RETINYL PALMIATE: 
Khi bôi Retinyl palmiate nó sẽ chuyển hóa thành Retinol rồi thành Retinaldehyde sau đó mới thành Retinoic Acid, trong quá trình chuyển hóa dài như vậy thì sẽ có sự mất mát. Người ta bảo đường dài mới biết ngựa hay, riêng với Retinoids (Vitamin A) thì ngược lại ha :)) Đi đường dài nó mệt xỉu rồi. 
Chính bởi đi đường dài như vậy nên Retinyl palmiate có công dụng khá yếu gần như rất ít thấy được tác dụng về vấn đề trị mụn và chống lão hóa của nó, nhưng nhiều nhà sản xuất vẫn lợi dụng vào các bài viết thần thánh về vitamin A và ghi bao bì giật tit sản phẩm chứa Vitamin A khiến người tiêu dùng có thể nhầm tưởng là cứ có vitamin A là tốt rồi mua về dùng. Nhưng Retinyl palmiate là dẫn xuất duy nhất không gây kích ứng trong nhóm vitamin A.

RETINOL:
Retinol là lựa chọn của số đông mọi người vì ở nước ngoài Retinol ko cần đơn của bác sĩ và khả năng gây kích ứng thấp hơn Tretinoin.
Không nên sử dụng Retinol ngay sau bước acid và ngược lại vì: 
+ Kích ứng: Trước tiên, có nhiều nguy cơ kích ứng khi bạn sử dụng hai chất nặng đô cùng một lúc. Điều này có thể phá vỡ rào cản da của bạn và để lại cho bạn bị viêm và nhạy cảm.
+ Chuyển đổi retinol kém: Thứ hai, retinol không hoạt động tốt trên da có tính axit. Hãy nhớ rằng nó là một dẫn xuất yếu của vitamin A,để phát hủy tác dụng nó phải chuyển đổi về dang retinoid acid. "phản ứng thủy phân lớn hơn ở pH trung tính", có nghĩa là quá trình chuyển đổi là tối ưu hơn trên da không có acid.
+ Ngưng acid: axit thấm sâu hơn ở độ pH thấp hơn chính nó. Vì vậy, nếu bạn đang lớp một retinol có độ pH cao hơn một axit, nó có thể trung hoà axit - mang lại độ pH của nó và làm cho nó ít hiệu quả hơn. Nó cũng là một sự lãng phí sản phẩm tốt!
Cách ít rủi ro nhất để sử dụng axit và retinoids là áp dụng chúng vào những thời điểm khác nhau trong ngày. Retinol phải trải qua quá trình chuyển hoá nên phụ thuộc vào độ pH. Độ pH lý tưởng để Retinol làm việc ở pH tầm 5 – 6. Vậy nên bạn nên cẩn thận khi sử dụng cùng với các sản phẩm mang tính Acid như là BHA, AHA, Vitamin C… Do đó nên sử dụng acid buổi sáng và Retinol buổi tối (vì nó không ưa sáng đâu :)) ). Còn nếu không muốn hi sinh BHA /AHA buổi tối vậy thì phải chịu khó đợi bôi acid xong tầm 30 phút hãy mới bôi tiếp Retinol.
Hoặc option mỗi cái một đêm cũng được :))

Link tham khảo: https://beautyeditor.ca/2017/07/06/acids-and-retinol
Trước khi thoa kem retinol, hãy để da thật khô vì nước sẽ tạo phản ứng với retinol và làm cho hoạt tính của nó mạnh thêm, khiến làn da sẽ bị kích ứng mạnh.

RETINALDEHYDE: 
Là thằng mạnh hơn Retinol theo thứ tự mà mình liệt kê ở trên. Nếu dùng Retinol ngon lành thì bạn có thể đẩy lên dùng Retinaldehyde. Giống như Retinol, Retinaldehyde làm trẻ hóa làn da và cải thiện tỉ lệ kích thích sản sinh tế bào.
Retinaldehyde cũng cân bằng bã nhờn, do đó làm giảm tác nghẽn lỗ chân lông.
- RETINOIC ACID/TRETINOIN (TÊN THEO TOA: RETIN - A)
Tretinoin 0.1% đươc chứng mình là giúp khôi phục một phần của collagen type I ( có nhiều nhất trong cơ thể, được tìm thấy trong Gân, Xương, Da và các mô khác (đặc biệt trong các mô sẹo). Các dạng của Retinoids thì đều có công dụng chống lão hóa rồi (trừ Retinyl palmiate là lão ngựa già yếu nhất), nhưng về trị mụn thì phải lưu tâm đến Tretinoin. 
Bởi nó là dạng acid rồi, không cần chuyển hóa nữa thế nên - Retinoic Acid rất mạnh, mạnh gấp 20 lần Retinol cơ, đây là dạng vitamin A có công dụng trị mụn rõ ràng nhất. Tretinoin (Retin - A ) là dạng acid tinh khiết, phát huy tác dụng rất mạnh mẽ. 0.025% Tretinoin thì tương đương với 0.5% Retinol.
Tretinoin khi sử dụng với mục đích trị mụn có thể làm da nổi nhiều mụn hơn trong thời gian đầu do khả năng đẩy mụn ẩn, kích thích mụn chín và rụng nhanh, gọi là hiện tượng Purging (mụn ẩn trồi lên nhiều hơn). Người dùng cần phân biệt hiện tượng này với dị ứng và kiên trì sử dụng.
Nếu các bạn muốn trị mụn bằng vitamin A thì có lẽ chỉ dùng dạng này là có kết quả rõ ràng, chứ thực sự không phải dẫn xuất nào của vitamin A cũng rõ công dụng về trị mụn. Nói như vậy để các bạn biết nếu không trị mụn bằng Tretinoin thì cũng có nhiều chìa khóa khác, chứ đừng tưởng cứ dùng bất cứ loại vitamin A nào cũng trị mụn rồi dùng hoài không thấy đỡ lại buồn và mất thời gian. 
Nên giảm thiểu ánh sáng mặt trời, kể cả đèn, trong khi sử dụng Tretinoin , và những người bị cháy nắng nên không nên sử dụng sản phẩm này cho đến khi hoàn toàn bình phục do da sẽ tăng nhạy cảm với ánh sáng mặt trời do sử dụng tretinoin.
Cần thận trọng đặc biệt khi sử dụng các chế phẩm có chứa lưu huỳnh, resorcinol hoặc axit salicylic với Tretinonin. 
Tretionin có thể gây kích ứng nặng trên da như bỏng rát, lột da.
Cách sử dụng sản phẩm chứa Tretionin: Bôi lớp mỏng trên vùng da bị mụn, không dây sang vùng da lành, tránh làm dây thuốc vào các vùng da nhạy cảm như mắt, niêm mạc mũi (trường hợp lỡ để dây ra cần rửa ngay nhiều lần bằng nước sạch cho hết). Chỉ bôi đúng số lần quy định. Nếu bôi dày, tăng số lần bôi sẽ làm tăng tính kích ứng, có thể ngấm sâu vào da, gây tác hại khác. Khi mụn đã đỡ thì nên giảm số lần bôi. Trong khi dùng, không được dùng thêm thuốc chứa vitamin A để tránh dùng thừa.

ISOTRETIONIN (dạng bôi và dạng uống)
Tác dụng điều trị mụn của Isotretionin rất vượt trội mọi người xem hình ảnh là thấy rõ, không phải nghe tới đây là bạn nào bị mụn cũng nên dùng Isotretionin nha. 
- Isotretionin: chỉ nên sử dụng cho những trường hợp mụn trứng cá nặng kháng trị vì nó có rất nhiều tác dụng phụ không tốt cho sức khỏe (ngộ độc gan, tăng mỡ trong máu, đau xương khớp, do isotretionin hủy chất khoáng xương, giảm độ dày xương, đóng sớm đầu xương, gây trầm cảm).
Đặc biệt không được sử dụng cho phụ nữ có thai, Isotretinoin ảnh hưởng vô cùng lớn đối với phụ nữ có thai, gây quái thai, dị dạng cho thai nhi. Bởi khi sử dụng Isotretinoin sẽ gây cốt hóa sớm ở thai nhi, nghĩa là khi mới đẻ ra xương đã cốt hóa, trở thành hội chứng đầu nhỏ, làm biến dạng về tai và mũi thậm chí gây ra khuyết tật về tim mạch cho thai nhi. Tỷ lệ quái thai khi dùng thuốc là rất cao vì thuốc dễ xâm nhập qua nhau thai và cuống rốn để sang con đặc biệt là 3 tháng đầu.
Bạn nữ nào đang có dự định mang thai phải ngừng điều trị ngay với thuốc trong khoảng thời gian từ 6 tháng đến 2 năm. 
Mình thấy có rất nhiều bạn inbox cho mình nói sử dụng isotretionin để trị mụn trong khi mức độ mụn không quá trầm trọng, đó là một điều không nên. Nó là con dao 2 lưỡi và chúng ta không tùy tiện được.
Tạm thời viết xong bài, vò đầu bứt tóc sắp hói đâu rồi, nên tạm dùng lại ở đây. Cảm ơn những ai đã đọc đến dòng này, đã theo dõi hết bài viết của JALY. Mong chờ sự phản hồi từ mọi người. Với cả JALY tính thời gian tới viết cái gì dễ đọc một tí nhỉ, mọi người gọi ý cho JALY chủ đề để JALY tìm hiểu nha. 
+ Mọi người muốn tìm hiểu về các sản phẩm liên quan đến Retinoids thì vào link này:
http://www.skinacea.com/retinoids/types-of-retinoids.html…
hoặc các chị thông thái có sản phẩm Nhật nào phù hợp thì recommend cho mọi người nhé ;)

+ Một bài viết có phần trái chiều về Tretinonin mọi người có thể đọc tham khảo:
https://beautyeditor.ca/2016/07/21/retin-a-toxic

Tài liệu tham khảo viết bài:
- https://beautyeditor.ca/2017/07/06/acids-and-retinol 
- http://www.advancedfacialplastic.com/all-about-retinol/
- https://en.wikipedia.org/wiki/Retinol
- https://www.drugs.com/pro/retin-a.html
- Vai trò của vitamin A trên da - dược sĩ Phạm Minh Hữu Tiến
- http://premierokc.com/retinol-vs-tretinoin/  

Sưu tầm 

Tag: đẹp da, mỹ phẩm Nhật, mỹ phẩm nội địa Nhật , giảm cân an toàn, giảm cân, gel dưỡng da, kem dưỡng da, sữa dưỡng da